Korzystając z serwisu internetowego wyrażasz zgodę na używanie plików cookie. Pliki cookie możesz zablokować za pomocą opcji dostępnych w przeglądarce internetowej. Aby dowiedzieć się więcej, kliknij tutaj.
x
X
ZAPLANUJ SWÓJ SPACER
AKADEMICKIE CENTRUM KULTURY I SZTUKI „OD NOWA"
ul. Gagarina 37a
Akademickie Centrum Kultury i Sztuki „Od Nowa” istnieje pod tą nazwą od 2012 r., wcześniej przez dziesięciolecia był to Studencki Klub Pracy Twórczej „Od Nowa”.
Klub studencki powstał w 1958 r. na fali odwilży październikowej 1956 r. jako Klub Tygodnika Studenckiego „Od Nowa”, warszawskiego czasopisma, które patronowało podobnym instytucjom w dużych ośrodkach akademickich całej Polski. Jego pierwszymi siedzibami były świetlice Domów Studenckich nr 1 i 2 przy ul. Mickiewicza, a od 1963 r. Dwór Artusa na Rynku Staromiejskim 6.
Dwadzieścia lat później klub przeniesiono do nowego budynku na Bielanach, gdzie mieści się do dziś. W latach 2011-2012 „Od Nowa” przeszła gruntowną przebudowę: powstała m.in. nowa sala kinowo-widowiskowa, foyer, w którym mieści się galeria Dworzec Zachodni. Klub ma (obok sali kinowej, gdzie także odbywają się koncerty) trzy sceny: dużą, małą (przy barze) i plenerową. Prowadzi szeroką działalność impresaryjną, organizuje festiwale muzyki jazzowej, bluesowej, reggae i metalowej, organizuje wystawy plastyczne, projekcje filmowe.
W dziedzinie teatru „Od Nowa” organizuje od 1993 r. najważniejszy w regionie festiwal teatru niezależnego Alternatywne Spotkania Teatralne „Klamra” (z inicjatywy Jarosława Kobierskiego i „Maurycego” Męczekalskiego). Warto wspomnieć, że w 1976 r. powstał w „Od Nowie” Teatr ALL, założony przez Aleksandra Nalaskowskiego, który zapraszał do Dworu Artusa na gościnne występy znane grupy teatralne, w tym legendarny Teatr „Laboratorium” Jerzego Grotowskiego z Apocalypsis cum figuris (12–14 marca 1980 r.).
Akademickie Centrum Kultury i Sztuki „Od Nowa” istnieje pod tą nazwą od 2012 r., wcześniej przez dziesięciolecia był to Studencki Klub Pracy Twórczej „Od Nowa”. Powstał w 1958 r. na fali odwilży październikowej 1956 r. jako Klub Tygodnika Studenckiego „Od Nowa”, warszawskiego czasopisma, które patronowało podobnym instytucjom w dużych ośrodkach akademickich całej Polski. Jego pierwszymi siedzibami były świetlice Domów Studenckich nr 1 i 2 przy ul. Mickiewicza, a od 1963 r. Dwór Artusa na Rynku Staromiejskim 6. Dwadzieścia lat później klub przeniesiono do nowego budynku na Bielanach, gdzie mieści się do dziś. W latach 2011–2012 „Od Nowa” przeszła gruntowną przebudowę: powstała m.in. nowa sala kinowo-widowiskowa, foyer, w którym mieści się galeria Dworzec Zachodni. Klub ma (obok sali kinowej, gdzie także odbywają się koncerty) trzy sceny: dużą, małą (przy barze) i plenerową. Prowadzi szeroką działalność impresaryjną, organizuje festiwale muzyki jazzowej (Jazz Od Nowa Festival), bluesowej (Toruń Blues Meeting), reggae (Afryka Reggae Festival) i metalowej (Od Nowa Metal Fest), wystawy plastyczne, projekcje filmowe (działa Kino Studenckie i DKF „Niebieski Kocyk”).
W dziedzinie teatru „Od Nowa” organizuje od 1993 r. najważniejszy w regionie festiwal teatru niezależnego Alternatywne Spotkania Teatralne „Klamra” (powstały z inicjatywy Jarosława Kobierskiego i „Maurycego” Męczekalskiego). Dzięki „Klamrze” w Toruniu wystąpiły wszystkie najważniejsze zespoły tego nurtu: legendy teatru studenckiego lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych (Teatr Ósmego Dnia, Teatr Provisorium, Akademia Ruchu), przedstawiciele teatru antropologicznego (Gardzienice, Węgajty, Czyczkowy, Sejny), grupy nowej alternatywy (Porywacze Ciał, Komuna Otwock/ Warszawa, Teatr im. Alberta Tison, Teatr Wiczy), teatry lalek i ekspresji plastycznej (Wierszalin, Cinema, ¾ Zusno), teatry tańca (Dada von Bzdülöw, Sopocki Teatr Tańca, Maat Projekt), performerzy (Radykalna Frakcja Medialna Mazut, Suka Off), teatry jednego aktora i postmodernistyczne (Cogitatur, Tacuara Nod, KTO).
Warto wspomnieć, że w 1976 r. powstał w „Od Nowie” Teatr ALL, założony przez Aleksandra Nalaskowskiego, który zapraszał do Dworu Artusa na gościnne występy znane grupy teatralne, w tym legendarny Teatr „Laboratorium” Jerzego Grotowskiego z Apocalypsis cum figuris (12–14 marca 1980 r.).
CZYTAJ DALEJ
CIEKAWOSTKI
► Jedyny występ Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice” w historii Akademickich/Alternatywnych Spotkań Teatralnych „Klamra” odbył się w 2006 r. w… Gardzienicach. Przez wiele lat szef „Od Nowy” „Maurycy” Męczekalski korespondował z Włodzimierzem Staniewskim na temat udziału w „Klamrze”. Na przeszkodzie stawały przyczyny finansowe i organizacyjne (zagraniczne wyjazdy Gardzienic). W końcu rankiem 18 marca 2006 r. spod „Od Nowy” ruszył autobus na Wyprawę na wschód. Uczestnicy tej Wyprawy zobaczyli dwa spektakle Elektrę i Metamorfozy.
► W ramach Klamry wszystkie swoje najważniejsze spektakle w latach dziewięćdziesiątych pokazał Teatr im. Alberta Tison ze Żnina prowadzony przez Jerzego Lacha, jedna z grup tzw. nowej alternatywy okrzyknięta głosem pokolenia. Były to: Spotkaliśmy się tu tylko na chwilę (1993), Marat/Sade (1994), Ratujcie nasze dusze (1995), Psalm (1996), The Sieć (premiera na „Klamrze”, 1997).
► Dwa spektakle w ramach „Klamry" pokazał student prawa, późniejszy absolwent krakowskiej PWST, dziś reżyser teatralny i telewizyjny Maciej Sobociński. Były to: Szczęśliwe wydarzenie Sławomira Mrożka (1996) i Iwona, księżniczka Burgunda – próba według Witolda Gombrowicza (1997) z amatorskim zespołem Akademii Teatru Młodego Aktora (ATMA).
► Na osobne miejsce w historii „Od Nowy” zasługują spektakle „profesorskie”, tzn. zrealizowane przez młodych ludzi, którzy zrobili potem kariery akademickie: prof. Aleksandra Nalaskowskiego, pedagoga z UMK, założyciela Teatru ALL, prof. Grzegorza Ziółkowskiego, teatrologa z UAM, animatora Biura Poszukiwań Teatralnych, prof. Marka Jezińskiego, politologa z UMK, założyciela Postmodernistycznego Teatru Studenckiego „Pneuma” i Tacuara Nod.
► Kilka swoich przedstawień pokazał na „Klamrze" najważniejszy zespół teatru niezależnego w Toruniu Teatr Wiczy, który powstał w 1991 r. w Brodnicy z inicjatywy Romualda Wiczy-Pokojskiego. Były to Krakersy (2000), Czyściciel dywanów (2002), antywojenny manifest Po prostu (2003), a także zrealizowany przez Romualda Wiczę-Pokojskiego w Teatrze „Wybrzeże” w Gdańsku z udziałem prawdziwych bezdomnych Pamiętnik z dekady bezdomności (2004). Dziś R. Wicza-Pokojski jest dyrektorem Miejskiego Teatru „Miniatura” w Gdańsku. Teatr Wiczy znajduje się w stanie hibernacji.
► Przy „Od Nowie” odsłonięto w 2002 r. jedyny, jak dotąd, w mieście pomnik poświęcony pamięci Grzegorza Ciechowskiego, założyciela zespołu Republika. Na płycie w czarno-białe pasy, którą umocowano na kamieniu od strony ul. Gagarina, czytamy: „Grzegorz Ciechowski 1957-2001 …w Od Nowie był początek…” W klubie od 2002 r. odbywa się oblegany przez fanów Koncert Specjalny Pamięci Grzegorza Ciechowskiego, podczas którego wręczana jest Nagroda Artystyczna Miasta Torunia im. Grzegorza Ciechowskiego. 20 grudnia 2008 r. siedem lat po śmierci artysty w Teatrze im. W. Horzycy odbyła się premiera spektaklu Obywatel. Historia z piosenkami Republiki w reżyserii Jacka Bończyka i z udziałem muzyków Republiki.
CZYTAJ DALEJ
WAŻNE DATY
► 1958 – na fali odwilży Października 1956 r. powstaje Klub Tygodnika Studenckiego „Od Nowa”.
► 1963 – „Od Nowa” przenosi się do Dworu Artusa na Rynku Staromiejskim 6.
► 1983 – przenosiny do nowej siedziby w miasteczku akademickim na Bielanach przy ul. Gagarina 37a.
► 1993 – z inicjatywy Jarosława Kobierskiego, studenta I roku filologii polskiej UMK i Mirosława „Maurycego” Męczekalskiego powstają Akademickie Spotkania Teatralne „Klamra”, z czterech zaproszonych zespołów pojawią się tylko dwa. W późniejszych latach podobne wpadki organizacyjne nigdy już się nie powtórzą.
► 2007 – zmiana nazwy: zamiast Akademickich będą się odbywały odtąd Alternatywne Spotkania Teatralne „Klamra”. Swoją nagrodę od tego roku przyznaje publiczność. Laureat dostaje zaproszenie na kolejną edycję festiwalu.
► 2012 – po gruntownym remoncie i przebudowie powstaje Akademickie Centrum Kultury „Od Nowa”.
CZYTAJ DALEJ
CIEKAWE POSTACI
Mirosław „Maurycy” Męczekalski
rocznik 1962, absolwent geografii UMK, muzyk bluesowy, założyciel zespołu „Tortilla Flat” (1985, od tytułu powieści Johna Steinbecka, dzisiaj pod nazwą „Tortilla”), od 1991 r. kierownik Studenckiego Klubu Pracy Twórczej „Od Nowa”, który uczynił z „Od Nowy” prężny ośrodek kultury studenckiej, alternatywnej i nie tylko, zarówno w dziedzinie muzyki popularnej (jazz, blues, reggae, rock), jak też kina, sztuk plastycznych i last but not least teatru. Akademickie (od 2007 r. Alternatywne) Spotkania Teatralne „Klamra” są oczkiem w głowie „Maurycego”, ważną przestrzenią spotkań toruńskiej widowni z najważniejszymi zespołami polskiego teatru nieinstytucjonalnego (alternatywa, teatry plastyczne, lalkowe, teatr tańca, performerzy).
Jarosław Kobierski
rocznik 1973, absolwent filologii polskiej ze specjalizacją teatrologiczną na UMK, pierwszego rocznika toruńskich teatrologów, współzałożyciel Studenckiego Koła teatrologicznego (1995). Współzałożyciel i pomysłodawca nazwy Akademickich Spotkań Teatralnych „Klamra”. To jego osobista energia i zdolności organizatorskie uczyniły z „Klamry” najważniejszy festiwal teatru niezależnego w regionie kujawsko-pomorskim.
Justyna Bieluch
absolwentka filologii polskiej UMK, specjalizacji teatrologicznej i folklorystycznej, dyrektor artystyczna Alternatywnych Spotkań Teatralnych „Klamra”. Poza układaniem programu i organizacją festiwalu teatralnego zajmuje się w „Od Nowie” prowadzeniem Kina Studenckiego „Niebieski Kocyk” oraz opieką nad autorskim projektem „Od Nowa na obcasach”, w ramach którego odbywają się koncerty charyzmatycznych wokalistek (takich jak Renata Przemyk, Mika Urbaniak) i zespołów z kobietami frontmenkami (Domowe Melodie, Micromusic, Tres B.).
BIBLIOGRAFIA ORAZ LINKI
► Polski teatr alternatywny po 1989 roku z perspektywy Akademickich/Alternatywnych Spotkań Teatralnych „Klamra”, red. Artur Duda, Emilia Adamiszyn, Bartłomiej Oleszek, Toruń 2012.
