Teatr założony przez Jerzego Jurandota jako Spółdzielnia Pracy Aktorów rozpoczął działalność w 1945 w Łodzi, a w 1948 przeniesiony został do Warszawy. W 1951 roku upaństwowiony. Mieści się w dawnej ujeżdżalni koni zwanej w latach 30. Nowym Tattersallem.
fot. Albert Zawada
Lubiana przez kolejne pokolenia warszawiaków scena powstała w… Łodzi. Jej założycielem był Jerzy Jurandot. Pierwszy spektakl Teatr Miniatur Syrena (bo tak brzmiała wówczas jego pełna nazwa) pokazał 5 lipca 1945 r. Była to składanka skeczy i piosenek zebranych w program „Inne czasy”, a wykonywanych m.in. przez Alinę Janowską, Edwarda Dziewońskiego, Stefanię Grodzieńską i Stefcię Górską. Do Warszawy Syrena przeniosła się jesienią 1948 roku. Początkowo zespół występował w jednej z sal fabryki Wedla przy ul. Zamoyskiego.
Nie mogła to być jednak stała siedziba dla teatru, a zarazem w zrujnowanej stolicy trudno było o odpowiednie miejsce. Jurandot znalazł przy ulicy Litewskiej 3 starą ujeżdżalnię, tzw. Tattersall. To tu otwarto nowy rozdział w historii Syreny. Teatr zajął piękną, sześciokondygnacyjną kamienicę z początku XX wieku, z rzeźbionym łbem konia nad wejściem, przypominającym o jej pierwotnym przeznaczeniu. Kamienica przetrwała wojenną pożogę, bo podczas okupacji ul. Litewska należała do niemieckiej dzielnicy policyjnej powstałej wzdłuż al. Szucha. Na potrzeby teatru ujeżdżalnię przerobiono na scenę i widownię, zabudowania stajenne przeznaczono na pracownie i magazyny, garderoby aktorów ulokowano w przyziemiu teatru. Pierwszym spektaklem, który obejrzeli w tej siedzibie widzowie, było widowisko „Nowe porządki” w reżyserii Kazimierza Pawłowskiego (premiera odbyła się 12 grudnia 1948 roku).
W Syrenie odbywają się spektakle dramatyczne dla dorosłych i dla dzieci, spektakle muzyczne oraz koncerty w ramach Syrena Music i Muzycznej sceny MINI. Dla najmłodszych (także wyjazdowo) organizowane są lekcje teatralne oraz warsztaty w kilku grupach wiekowych. Widownia przystosowana jest dla osób z dysfunkcjami słuchu i ruchu. Rodzice mogą na czas przedstawienia powierzyć swoje pociechy niani. Teatr oferuje również specjalną lożę na piętrze z osobną obsługą. Obecnie Teatrem Syrena kierują: dyrektor Jacek Mikołajczyk i jego zastępca Marcin Zawada.
Przez 70 lat przez tę scenę przewinęło się mnóstwo znanych aktorów, wśród nich: Hanka Bielicka, Zofia Czerwińska, Jolanta Fraszyńska, Alina Janowska, Irena Kwiatkowska, Teresa Lipowska, Barbara Melzer, Marta Nieradkiewicz, Aleksandra Popławska, Kinga Preis, Maria Seweryn, Danuta Stenka, Hanna Śleszyńska, Joanna Trzepiecińska, Krystyna Tkacz, Magdalena Wójcik, Barbara Wrzesińska, Magdalena Zawadzka, Przemysław Bluszcz, Kazimierz Brusikiewicz, Edward Dziewoński, Piotr Fronczewski, Eryk Lubos, Bohdan Łazuka, Wojciech Malajkat, Rafał Mohr, Maciej Musiał, Daniel Olbrychski, Antoni Pawlicki, Jan Peszek, Jacek Poniedziałek, Bartosz Porczyk, Wojciech Pszoniak, Jerzy Radziwiłowicz, Kazimierz Rudzki, Tomasz Sapryk, Ludwik Sempoliński, Zbigniew Zamachowski, Wiktor Zborowski. Występowały tu regularnie gwiazdy polskiej piosenki: Irena Santor, Justyna Steczkowska, Izabela Trojanowska oraz Violetta Villas.
fot. Albert Zawada
