ZAPLANUJ SWÓJ SPACER

Reprezentacyjny Pałac Rzeczypospolitej (obecnie Pałac Prezydencki)

pl. Simono Daukanto 3 (dawniej Uniwersytecka 6–8)

Dawny pałac biskupi, który w okresie międzywojennym pełnił funkcję pałacu reprezentacyjnego, stał się miejscem zamieszkania aktorów Reduty. Organizacja teatru i zespołu znacznie różniła się od tradycyjnych metod zarządzania instytucją teatralną. W pewnych momentach swojej historii Reduta była swoistą komuną gospodarczą, w której artyści prowadzili wspólne gospodarstwo domowe i nie otrzymywali gaż. Juliusz Osterwa marzył o stworzeniu „domu Reduty”, ale wobec braku wolnych lokali państwowych, teatrowi przydzielono mieszkania w dwóch miejscach: przy ul. Ostrobramskiej 7 oraz w skrzydle pałacu przy Uniwersyteckiej. W budynku przebywał zwierzchnik Litwy Środkowej gen. Lucjan Żeligowski, częstym gościem był tu Józef Piłsudski. Obecnie pałac jest oficjalną siedzibą prezydenta Litwy.

Początki pałacu sięgają XIV wieku. Jeszcze za czasów Olgierda na tym miejscu znajdowały się rezydencja i ogrody należące do litewskiego rodu Gasztołdów. Po przyjęciu przez Litwę chrztu w 1387 roku król Władysław Jagiełło założył w Wilnie biskupstwo i podarował parcele pod budowę jego siedziby. Pierwszy biskup wileński Andrzej Wasillo zbudował pałac, który jego następcy wielokrotnie rozbudowywali i odnawiali. W XVI wieku wokół pałacu zbudowano park, z którego do dziś zachowała się tylko niewielka część. Ostatnim urzędującym tu biskupem był Ignacy Jakub Massalski, któremu znaczną rozbudowę zawdzięcza z kolei pałac w Werkach. Klasycystyczny wygląd siedzibie biskupów przy ul. Uniwersyteckiej nadał pod koniec XVIII wieku architekt Wawrzyniec Stuoka-Gucewicz. Po III rozbiorze pałac stał się rezydencją carskiego generał-gubernatora. W latach 1824–1832 architekt Wasilij Stasow przebudował pałac w stylu empire, nadając mu ostateczny wygląd. W 1918 roku budynek na krótko stał się siedzibą MSZ Litwy. W czasach międzywojennych był to reprezentacyjny Pałac Rzeczypospolitej, w którym przebywał szef Litwy Środkowej generał Lucjan Żeligowski. W 1926 roku w bocznym skrzydle pałacu zamieszkali aktorzy Reduty. Swoją siedzibę miało tu także muzeum Reduty. Na placu przed Pałacem Rzeczypospolitej redutowcy wystawili 2 lipca 1927 roku imponujące widowisko plenerowe „Książę Niezłomny” z okazji sprowadzenia prochów Słowackiego do Polski oraz koronacji obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej. W czasach sowieckich mieścił się tutaj Pałac Pracowników Kultury, a po odzyskaniu przez Litwę niepodległości stał się oficjalną siedzibą prezydenta Litwy.

CIEKAWOSTKI

► W pałacu pomieszkiwał m.in. Michaił Murawjow – okryty złą sławą „Wieszatiel”, odpowiedzialny za tłumienie powstania styczniowego i okrutne represje na jego uczestnikach.

► W 1812 roku w pałacu gościli car Rosji Aleksander I oraz francuski imperator Napoleon Bonaparte.

► W czasach międzywojennych bywali tu prezydenci Stanisław Wojciechowski i Ignacy Mościcki, ale najczęstszym gościem był Józef Piłsudski.

► Reduta prowadziła też działalność dokumentacyjno-muzealną, tworząc właśnie w Wilnie wzorowe archiwum teatralne, którym opiekował się Iwo Gall.

ZAPLANUJ SWÓJ SPACER

Reprezentacyjny Pałac Rzeczypospolitej (obecnie Pałac Prezydencki)

pl. Simono Daukanto 3 (dawniej Uniwersytecka 6–8)

CIEKAWOSTKI

POWIĄZANE SPACERY

ŚLADAMI JULIUSZA OSTERWY I REDUTY W WILNIE