ZAPLANUJ SWÓJ SPACER

TEATR NA ZAMKU W ŁAŃCUCIE

ul. Zamkowa 1, 37-100 Łańcut

Sala teatralna w Łańcucie, na pierwszym piętrze południowego skrzydła pałacu, powstała przed 1784 rokiem na zlecenie Izabelli z Czartoryskich Lubomirskiej. Wejście na widownię prowadzi z sali balowej. Pierwotnie wystrój dwukondygnacyjnego wnętrza miał zapewne barokowy charakter – zapis z ok. 1790 roku mówi o "dużej sali wybitej adamaszkiem ze złotymi galonami”. Był to typowy arystokratycznythéâtre de société – komedie i “żywe obrazy” grywali domownicy i ich goście.

W 1792 wystawionoParades Jana Potockiego, napisane po francusku specjalnie dla tej sceny. Około roku 1800 teatr został przebudowany według projektu Christiana Piotra Aignera w stylu klasycystycznym. Widownię nakryła kopuła, wsparta na ośmiu drewnianych, pomalowanych “na marmur” korynckich kolumnach. Sporządzono wówczas pięć kompletów dekoracji, przedstawiających salę z kolumnami, pokój, izbę chłopską, miasto oraz las. Bardzo bogaty był zasób kostiumów, znany dzięki zachowanemu spisowi. Znajdowały się wśród nich ubiory pańskie i chłopskie, mundury i zbroja z papieru, kostiumy hiszpańskie, egzotyczne kostiumy tureckie, a także kostium Arlekina, strój Molierowskiego Skapina oraz ubiory czarnoksięskie – czarne płaszcze ze szpiczastymi czapkami.

Prócz dramatycznych odbywały się także spektakle muzyczne z udziałem dworskiej orkiestry. Po śmierci księżnej Izabelli (1816) ilość przedstawień zmalała, choć przy okazji rodzinnych uroczystości pokazywano jeszcze francuskie i polskie komedie, a w roku 1822 wystąpił jakiś wędrowny zespół niemiecki. W połowie XIX wieku teatralna sala służyła już tylko jako podręczny magazyn, choć w opisach stale podkreślano jej wcześniejsze przeznaczenie. Nieużywana i nieremontowana zaczęła w końcu niszczeć. Około 1910 roku Roman Potocki zlecił wiedeńskiej firmie architektów teatralnych Ferdynanda Fellnera i Hermanna Helmera odnowienie teatru. Wnętrze zostało wówczas w istocie zbudowane na nowo, z zachowaniem dawnego wyglądu, ale z użyciem zamiast drewna – marmuru, stiuku i brązu. Łuk nad portalem sceny ozdobiło malowidło przedstawiające sztuki piękne, pędzla Eduarda Veitha z wiedeńskiej Akademii. Dla podkreślenia tradycji na widowni umieszczono w gablocie drukowany egzemplarz Parades Potockiego. Inauguracyjne przedstawienie, francuską operetkę Pierrot qui rit et Pierrot qui pleure, odegrali we wrześniu 1911 roku, jak przed laty, arystokraci – amatorzy. Chwila była doniosła – w pałacu gościł arcyksiążę Franciszek Ferdynand Habsburg. W kształcie sprzed stu lat sala istnieje do dziś[1].

CZYTAJ DALEJ

BIBLIOGRAFIA ORAZ LINKI

► Bożenna Majewska-Maszkowska, Teatr w Łańcucie, “Pamiętnik Teatralny” 1962 z. 3-4; Barbara Król-Kaczorowska, Teatr dawnej Polski. Budynki, dekoracje, kostiumy, Warszawa 1971.

► Król-Kaczorowska B., Teatr dawnej Polski. Budynki, dekoracje, kostiumy, Warszawa 1971.

► Majewska-Maszkowska B, Teatr w Łańcucie, „Pamiętnik Teatralny” 1962, nr 3–4.

► Piotrowski J., Zamek w Łańcucie. Zwięzły opis dziejów i zbiorów, Lwów 1933.