Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach jest jedynym w województwie świętokrzyskim profesjonalnym teatrem dramatycznym. Mieści się w zabytkowej kamienicy przy ulicy Sienkiewicza 32.
W swoim repertuarze posiada spektakle przede wszystkim dla widzów dorosłych, ale przygotowuje również przedstawienia oraz działania edukacyjne dla dzieci i młodzieży. Oprócz własnych produkcji prezentuje także spektakle innych zapraszanych zespołów. Każdy sezon kończy się plebiscytem o „Dziką Różę”, podczas którego publiczność nagradza najpopularniejsze przedstawienia i najlepszych aktorów.
W tym teatrze bywał młody Stefan Żeromski, który pobierał w Kielcach nauki w Męskim Gimnazjum Rządowym. A na scenie, na przestrzeni dziejów, wystawiali swoje sztuki i występowali m.in. Gabriela Zapolska, Aleksander Zelwerowicz, Stanisław Przybyszewski, Karol Adwentowicz, Kazimierz Junosza-Stępowski, Wanda Siemaszkowa, Sławomir Mrożek. Gościnnie z teatrem współpracowali znani i popularni aktorzy: Jacek Chmielnik, Jerzy Bończak, Jan Peszek.
Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach jest jednym z najstarszych teatrów w Polsce, którego historia sięga roku 1877. Wtedy to z polecenia Ludwika Stumpfa - przemysłowca, właściciela browarów i filantropa rozpoczęła się budowa teatru. A powodem nie była, bynajmniej miłość do sztuki, lecz do pewnej warszawskiej aktorki. By mieć ukochaną blisko siebie, Stumpf postanowił wybudować dla niej teatr, nazwany od jego imienia Teatrem Ludwika. Projektantem kamienicy był jeden z najlepszych wówczas architektów w kraju - Franciszek Ksawery Kowalski, który oprócz teatru zaplanował w niej miejsce także na hotel, lokale prywatne i restaurację. Pierwsze przedstawienie w teatrze odbyło się w 1879 roku.
W czasie II wojny światowej sala teatralna została zniszczona, ale szybko przystąpiono do jej odbudowy i od 1945 roku teatr działał już pod obecną nazwą Teatr im. Stefana Żeromskiego. W 1949 roku teatr został upaństwowiony. W tym samym roku powstała w Radomiu druga, stała scena teatru, z własnym zespołem artystycznym.
Za „złote czasy” kieleckiej sceny uważa się lata 1952 – 1958, kiedy kierowali nią Irena i Tadeusz Byrscy. Teatr był wtedy najważniejszym z ośrodków regionalnych w kraju. Powstały tu takie głośne przedstawienia, jak: prapremiera „Pluskwy” Włodzimierza Majakowskiego w reżyserii Byrskiej, prapremiera „Kaliguli” Alberta Camusa w reżyserii Byrskiego oraz wspólnie wyreżyserowany „Powrót Odysa” Stanisława Wyspiańskiego.
W 1955 roku Byrscy otworzyli przy teatrze Studium Teatralne - pierwszą w Polsce, trzyletnią szkołę średnią kształcącą aktorów. Wykładali tu, m.in. Władysław Tatarkiewicz, Bohdan Korzeniewski, Jacek Woszczerowicz. W tym samym czasie uruchomiono w kieleckim teatrze małą scenę.
Byrscy stworzyli wokół teatru środowisko ludzi zainteresowanych kulturą, których zapraszali na spotkania Klubu Teatralnego. Były wśród nich takie sławy, jak: Stanisław Jerschina, Artur Sandauer czy Tadeusz Kantor.
W latach 1982 - 1990 teatrem kierował Bogdan Augustyniak. Okres ten w historii teatru nazwano „srebrnym”. W czasach „przykręcania śruby” przez reżim totalitarny Augustyniak wystawiał najwybitniejszych twórców groteski - Mrożka, Gombrowicza, Różewicza, Witkacego.
W latach 1992 – 2015 funkcję dyrektora pełnił Piotr Szczerski, który poza klasyką wystawiał przedstawienia młodych reżyserów, poszukujących nowych środków dramaturgicznej narracji, m.in. Piotr Sieklucki, Radosław Rychcik, Jolanta Janiczak i Wiktor Rubin, Ewelina Marciniak, Weronika Szczawińka, Mateusz Pakuła, Eva Rysova.Od 2015 roku teatrem kieruje Michał Kotański.
Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach, zdobywający cenne nagrody na ogólnopolskich i międzynarodowych festiwalach, jest dziś ważnym punktem na kulturalnej mapie kraju.
AUTORKA: Jolanta Świstak
POWIĄZANE SPACERY
SPACEROWNIK DLA DZIECI, KTÓRE ZABIERAJĄ NA SPACER DOROSŁYCH: SPACER Z PASJĄ
