W szarej Polsce poprzedniego systemu takie grupy jak Akademia Ruchu pozwalały lepiej znieść trudną codzienność. Działania w przestrzeni publicznej, koncerty, spektakle, akcje uliczne – to wszystko składało się na bogaty repertuar założonej w 1973 roku przez Wojciecha Krukowskiego grupy. Trudno wybrać jedno, główne miejsce dedykowane AR. Na pewno po 1989 roku kluczowe było Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, którego Krukowski był do 2009 roku dyrektorem.
AR działa do dzisiaj. To interdyscyplinarna grupa, pracująca na przecięciu teatru, sztuk wizualnych, sztuki performance i filmu. Cechami wspólnymi dla wszystkich działań AR są ruch, przestrzeń i przesłanie społeczne. Większość z ponad 600 akcji i przedstawień odbyła się w przestrzeni publicznej. Dotykały bieżących problemów, jednak nie były nachalnie publicystyczne.
Można śmiało powiedzieć, że uformowała kilka pokoleń artystów – nie tylko teatru i sztuk performatywnych, ale też malarzy, filmowców, fotografów czy pisarzy. Jej bogate archiwum i najnowsze akcje fascynują nie tylko twórców działających w PRL-u, czy historyków, ale też młodszych twórców.
Akademia działała na samym początku jako partyzantka miejska. Z czasem zaangażowała do swoich działań widzów, którzy stawali się współuczestnikami danego wydarzenia. Owiana legendą jedna z pierwszych akcji – Autobus II z 1975 roku – odbyła się w miejscowości Wietlina i polegała na godzinnym trwaniu we wraku autobusu. Potem przyszła kolej na Potknięcie – w miejscu, w którym ludzie zazwyczaj obserwują innych lub umawiają się na spotkanie, dochodziło do wielokrotnego, następującego po sobie w krótkich odstępach czasu potknięcia przechodniów pojawiających się w polu widzenia ulicznej widowni. Europa – poemat Anatola Sterna – został przepisany na transparenty, które po akcji zostały pocięte i wyniesione w miasto. Akcja Gazety polegała na ostentacyjnym wyrzucaniu dopiero co zakupionego dziennika. W Kolejkach /Sklepach mięsnych ustawiali kolejki prowadzące donikąd. Członkowie grupy pracowali również z konkretnymi mieszkańcami dzielnic i budynków w akcji Dom. Polityczne akcenty działań Akademii pojawiły się w takich akcjach jak Warszawa Gdańska I – w rocznicę protestów robotniczych na Wybrzeżu na zaśnieżony teren Dworca Gdańskiego wyrzucono 100 czarnych papierowych samolocików – czy w Dialogu, polegającym na zbiorowym zamiataniu miasta.
POWIĄZANE SPACERY
SCENY ALTERNATYWNE. SUBIEKTYWNY SPACEROWNIK ARKADIUSZA GRUSZCZYŃSKIEGO (część I)
