ZAPLANUJ SWÓJ SPACER

Lutnia Wileńska

Gedimino prospektas 4 (aleja Giedymina 4, dawniej Prospekt Świętojerski / ul. Adama Mickiewicza / ul. Lenina)

Towarzystwo Muzyczne i Polski Teatr „Lutnia Wileńska” zostały założone 24 września 1905 roku z inicjatywy Alojzego Perzanowskiego i przy wsparciu Józefa Montwiłła. Były to jedne z najważniejszych polskich instytucji kulturalnych w Wilnie na początku XX wieku. Początkowo działały trzy sekcje: wokalna, instrumentalna i literacko-dramatyczna. Teatr prowadzony w „Lutni” z amatorskiego zespołu wkrótce stał się zawodową sceną polską, na której występowali również redutowcy. Od 1951 roku w budynku mieści się Litewski Narodowy Teatr Dramatyczny.

Budynek dzisiejszego Litewskiego Narodowego Teatru Dramatycznego w przeszłości gościł teatr polski. Działające w nim Towarzystwo Muzyczne „Lutnia Wileńska” było jednym z ważniejszych ośrodków kulturalnych w Wilnie, a w powstałym pod jego auspicjami teatrze grywali także redutowcy.

Towarzystwo Muzyczne i Polski Teatr „Lutnia Wileńska” zostały założone 24 września 1905 roku. Inicjatorem ich powstania był kierownik męskiego chóru Alojzy Perzanowski, a założycielem i fundatorem mecenas sztuki, dyrektor Wileńskiego Banku Ziemskiego, członek Rady Miejskiej m. Wilna Józef Montwiłł. „Lutnia” była jedną z najważniejszych polskich instytucji kulturalnych w Wilnie na początku XX wieku. Popularyzowała kulturę muzyczną i literacką, prowadziła też własny teatr amatorski i organizowała tzw. Wieczory Słowa. Od jesieni 1907 roku posiadała także swoją orkiestrę (Wileńska Orkiestra Symfoniczna). Po wybuchu I wojny światowej „Lutnia” nie przerwała swojej działalności, przeciwnie, wzięła na siebie ciężar utrzymania w Wilnie stałej sceny polskiej. W 1916 roku większość członków organizacji ewakuowała się z miasta. Ich miejsce zajęli artyści zawodowi. Nie był to teatr o wysokim poziomie artystycznym, dlatego 9 grudnia 1918 roku walne zgromadzenie Towarzystwa przyjęło projekt stworzenia przy „Lutni” zaczątków szkoły dramatycznej. W 1920 roku do Wilna przybył Franciszek Rychłowski, który skupił w swych rękach dyrekcje czterech scen wileńskich (poza Teatrem Dramatycznym w „Lutni” - Teatr Powszechny w Ratuszu, Teatr Letni w Ogrodzie Bernardyńskim oraz od września 1923 roku Teatr Śpiewny w gmachu na Pohulance). W „Lutni” powstał zawodowy teatr polski, który działał do 1941 roku. „Lutnia” Rychłowskiego była dla Reduty największą konkurencją w Wilnie. To do niej przeniosła się część zespołu Osterwy. Od 1951 roku w budynku mieści się Litewski Narodowy Teatr Dramatyczny. W 1981 roku przeszedł generalny remont, w wyniku którego rozbudowano Dużą Scenę do 660 miejsc na widowni.

CIEKAWOSTKI

► Na początku 1911 roku Juliusz Osterwa wystąpił gościnnie na scenie Teatru Polskiego w Lutni. Zagrał w „Na marne” Lucjana Rydla i „Królątku” Léona Xanrofa, „Lekarzu na rozdrożu” George’a Bernarda Shawa, „Weselu” Wyspiańskiego. Wziął też nagłe zastępstwo jako Faun w komedii „Rusałka” Stefana Krzywoszowskiego, gdzie po raz pierwszy spotkał się na scenie ze swoją przyszłą żoną Wandą Malinowską. Razem wystąpili też w „Weselu,” którym aktorka pożegnała się z Wilnem. Stąd mawiano potem: „Faun Osterwa porwał nam Marysię”.

► Znajdująca się nad głównym wejściem do teatru rzeźba to dzieło cenionego wileńskiego artysty (m.in. autora rzeźb na frontonie Katedry Wileńskiej) Stanislovasa Kuzmy. Powstała w 1981 roku. Przedstawia trzy muzy: Dramatu (Kaliope), Komedii (Talia) i Tragedii (Melpomena). Mają one czuwać nad szerokim i zróżnicowanym gatunkowo repertuarem litewskiej sceny narodowej.

ZAPLANUJ SWÓJ SPACER

Lutnia Wileńska

Gedimino prospektas 4 (aleja Giedymina 4, dawniej Prospekt Świętojerski / ul. Adama Mickiewicza / ul. Lenina)

CIEKAWOSTKI

POWIĄZANE SPACERY

ŚLADAMI JULIUSZA OSTERWY I REDUTY W WILNIE